MAŁY CZŁOWIEK W ŚWIECIE WARTOŚCI
Bez pedanterii, życzliwie i ufnie widzieć w dziecku człowieka.
Janusz Korczak
Wychowanie dziecka rozpoczyna się w rodzinie, a przedszkole je kontynuuje, ukierunkowuje i wspomaga. Z istoty wychowania przedszkolnego wynika jego funkcja wychowawcza, która jest integralnie powiązana z funkcją opiekuńczą i edukacyjną. Istotnym elementem odpowiedzialnego wychowania jest pomaganie wychowankowi, by odkrył, zrozumiał i respektował podstawowe wartości, które odnoszą się do poszczególnych sfer ludzkiego życia.
Rodzina i jej otoczenie społeczne kształtują podstawy osobowości dziecka, z którymi przedszkole musi się liczyć i na nich budować. Dziecko uczestniczy stale w wielu grupach, styka się z różnymi instytucjami i jest wystawione na wielokrotne wpływy, np. telewizji, radia, ilustrowanych magazynów i czasopism, książek, widowisk, imprez sportowych oraz wielu innych czynników środowiska, czyli uczestniczy w równoległym do wychowania przedszkolnego zbiorze oddziaływań kształcących i wychowujących.
Przedszkole nie może zastąpić domu rodzinnego, ale może uzupełnić i wzbogacić doświadczenia dziecka w tych sferach, w których oddziaływanie domu jest niewystarczające.
Dlatego pedagog sam powinien być dojrzały i mieć prawidłowo uformowaną osobowość. Wychowując powinien doprowadzić wychowanka do dostrzeżenia wewnętrznej głębi własnej osoby. Celem zaś jego działań powinno być pośredniczenie w przekazywaniu i nadawaniu konkretnych treści wartościom uniwersalnym w czasie wspólnego działania, a przez to powodowanie wewnętrznego rozwoju dziecka. Dzięki temu podopieczny może sam decydować o swoim życiu i dojrzewać we własnej odpowiedzialności. Dlatego też, jest to najwyższy rezultat wychowania, ponieważ osiąga najwyższy jego cel, czyli pomoc w osiągnięciu dojrzałości i pełni człowieczeństwa.
Nasze działania mają na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględniając potrzeby społeczności przedszkolnej, tj. dzieci, rodziców i środowiska oraz pracowników. Integrując nauczycieli i rodziców w realizowaniu celów wychowawczych, ujednolicając oddziaływania wychowawcze oraz kierując procesy wychowawcze na właściwe tory.
Zadaniem wychowania jest wspomaganie dzieci w uzyskaniu orientacji etycznej, w odkrywaniu wartości i ich urzeczywistnieniu. Wartości w wychowaniu są bowiem drogą i celem, wyznaczają motywację działań, nadają im sens i kierunek, są kryter ium wartościowania siebie, innych ludzi i otaczającego świata. Służą personalizacji życia, odnajdywaniu swojego miejsca w rodzinie, grupie koleżeńskiej, w społeczności lokalnej, regionalnej i narodowej. Są one punktem odniesienia wszystkich działań edukacyjnych. Wychowanie służy nadawaniu wartościom realnego kształtu w codziennym życiu.
Przedszkole w równej mierze pełni funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Jego zadaniem jest zapewnienie dzieciom możliwości wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych.
Ogromną rolę natomiast w procesie wychowania i edukacji odgrywa człowiek specjalnie powołany do realizowania wyznaczonych celów opiekuńczo –wychowawczo – dydaktycznych, to nauczyciel – wychowawca. Specyfika tego zawodu polega na tym, że nie da się określić konkretnych kompetencji wychowawczych, czy jednego, zamkniętego systemu zasad, technik i metod działania w stosunku do wszystkich dzieci. One istnieją i są potrzebne, ale aby wychowawca – nauczyciel mógł z nich korzystać musi dokonać ich samodzielnego uprawomocnienia, to znaczy musi wiedzieć w związku z jakimi okolicznościami znajdą one zastosowanie w konkretnej sytuacji.
Nauczyciel kontaktuje się z wychowankami w różnych sytuacjach. Najczęściej aranżuje je sam, podczas zajęć, wspólnej wycieczki czy zabawy, ale czasem sytuacje dostarcza samo życie. Zawsze jednak wychowawca zajmuje jakieś stanowisko, rozmawia, próbuje w sposób jawny lub ukryty wpłynąć na zachowanie dziecka, które decydują o jego postawach, wyznaczają stosunek do drugiego człowiek, czy do celów grupy, do której należy.
Najważniejszą istotą w wychowaniu jest jednak fakt, aby wszyscy, zarówno rodzice jak i cały personel przedszkola kierowali się zasadą, że jest coś, co w istotny sposób odróżnia nauczanie wartości od edukacji w innych dziedzinach, a mianowicie: najistotniejszym elementem tej nauki jest przykład własny dorosłych. Nie teoria, lecz zachowania dorosłych, czyli ich system wartości w działaniu, najdobitniej przemawiają do dzieci. Trzeba być bardzo uważnym, by praktykowane przez nas w codziennym życiu wartości, które dzieci dostrzegają i nieomylnie interpretują, były spójne z tymi, które głosimy i których chcemy się nauczyć. A niewątpliwie „nauczenie dziecka wartości jest najważniejszym zadaniem wychowawczym dla rodziców i nauczycieli, bowiem mocny system wartości moralnych i umiejętność kierowania się nimi w życiu to najważniejszy kapitał, w jaki powinniśmy wyposażyć dziecko, ponieważ wartości moralne stoją na straży życia i jego jakości, skłaniają nas do zachowań, które są dobre dla wszystkich i nikogo nie krzywdzą”.
Szanowni Rodzice, warto przeczytać
